1717-1730 Pociejowie
O Pilicy » Właściciele » 1717-1730 Pociejowie
Ludwik Konstanty Pociej był jedną z barwniejszych postaci przełomu XVII i XVIII wieku. Był mistrzem intrygi politycznej.Umiejętność ta wyniosła go na najwyższe urzędy i umożliwiła,przy pomocy wszelkich środków, sięganie po kolejne dobra i urzędy.Urodził się w 1664 r. karierę polityczną zaczynał jako pisarz ziemski brzeski litewski.Twierdził, co było niezgodne z prawdą,że brał udział w kampanii 1683, a nawet w bitwie pod Wiedniem.W wojsku litewskim służył dopiero od roku 1684.Odbył szereg kampanii przeciw Turcji. W 1697 został podkomorzym brzeskim litewskim a w następnym roku strażnikiem litewskim. Podczas wojny domowej w Wielkim Księstwie, w roku 1700, pomiędzy republikanami a Sapiehami, przyczynił się do pokonania sił sapieżyńskich podczas bitwy pod Olkienikami gdzie, wraz z Ogińskim, śmiałym manewrem okrążył pozycje wojsk hetmańskich i przyczynił się do zwycięstwa,które stało się dla niego prawdziwą przepustką do dalszej kariery. Wraz ze swoimi stronnikami doprowadził do pozbawienia Sapiehów urzędów i dóbr,które następnie spustoszyli czerpiąc z nich ogromne zyski. Rabunkową gospodarką w dobrach posapieżyńskich doprowadził do buntów chłopskich, które krwawo stłumił wykorzystując podległe sobie wojska. W roku 1702, na początku wielkiej wojny północnej, próbował na czele 3000 żołnierzy odbić z rąk szwedzkich Wilno a w następnym roku zdobył broniony przez Sapiehów Tykocin. Od 1703 roku był podskarbim wielkim litewskim co pozwoliło mu nadzorować ściąganie podatków i bicie monet dla Litwy. W okresie walk między zwolennikami Augusta II, a Stanisława Leszczyńskiego, w Grodnie wybijał bez zgody senatu trojaki i szóstaki przeznaczone na opłacenie wojsk. Na monetach tych była umieszczona podobizna Augusta II, który w roku 1706 abdykował. Stanisław Leszczyński, po zdobyciu Grodna w roku 1707, unieważnił te monety. Po ponownym objęciu tronu przez Augusta II znów stały się one prawnym środkiem płatniczym. Monety oznaczone były na rewersie inicjałami Pocieja L P i herbem Waga. Bite były z lichego srebra (25% srebra w metalu) a ze względu na ich mierna wartość inicjały te tłumaczono jako „Ludzki Płacz”. [fotografia obok] Po abdykacji Augusta II nie przeszedł na stronę Leszczyńskiego, co mu się potem sowicie opłaciło i przyniosło buławę polną litewską, a zaraz potem,w 1709 roku, buławę wielką. Był też kasztelanem wileńskim. Podczas kampanii 1708 wraz z Jakubem Zygmuntem Rybińskim pobił pod Koniecpolem armię Stanisława Leszczyńskiego pod dowództwem hetmana wielkiego koronnego Józefa Potockiego. Uzyskał wpływ na wielką politykę wchodząc w kontakty z dyplomatami rosyjskimi, które przyniosły mu strumień rubli płynących z Rosji.Car potrzebował Pocieja do rozgrywek z Augustem II. Według legendy w początkach XVIII w. w odwiedziny do Ludwika Pocteja, mieszkającego wówczas w skromnej drewnianej siedzibie, zjechał sam car Piotr I, który się, że tak wielki magnat mieszka ubogo j postanowił sprawić mu niespodziankę. Wkrótce wezwał Pocieja do Petersburga, zatrzymując go tam pod różnymi pretekstami, dopóki specjalnie wysłani carscy budowniczowie, na carski koszt, nie wznieśli wspaniałej rezydencji w Różance zwanej Wersalem Północy. Ufundował klasztor paulinów we Włodawie. Inna legenda mówi , że hetman Pociej salwą z dział ustawionych na tarasie pałacu dawał znać przeorowi paulinów we Włodawie, ilekroć pił jego zdrowie. Paulini ponoć odpowiadali mu podobną salwą z klasztoru. Po uzyskaniu mocnej pozycji, wzorem innych magnatów prowadził niezależną politykę wobec władcy. Ustawicznie lawirując, nie wystąpił otwarcie przeciwko władcy, czym zraził do siebie zarówno króla, jak i opozycjonistów. dzięki protekcji, jakiej udzielał mu Piotr I, uniknął odpowiedzialności za fałszowanie pieniędzy. Król nie zdołał odebrać mu buławy, ponieważ prosił cara o pomoc przeciwko absolutystycznym poczynaniom Augusta Mocnego. Pociej próbował jeszcze wpłynąć na wynik następnej elekcji, ale nagła śmierć zakończyła jego żywot. Została po nim opinia zdrajcy, alkoholika i złoczyńcy. Był jednak Pociej dobrym dowódcą kawaleryjskim, co udowodnił nieraz swymi rajdami na tyły wroga. Oprócz wymienionych wczesniej urzędów był jeszcze wojewodą wileńskim, starostą puńskim, borciańskim, ratyńskim, szereszowskim i stokliskim oraz marszałkiem Trybunału Litewskiego. Odznaczony Orderem Orła Białego W 1717 roku ożenił sie z młodszą o ćwierć wieku Agnieszką Emerencjanną z Warszyckich,córką Stanisława Warszyckiego, miecznika koronnego i Anny z Jordanów z Zakliczyna,która w wianie wniosła mu Pilicę. Po ślubie Agnieszka Emerencjanna wyjechała z Pilicy oddając ją w dzierżawę Stanisławowi Mężykowi. Była metresą adwersarza Pocieja, Augusta II Sasa i być może matką nieślubnej córki władcy. Kochała się podobno w młodszym od niej o sześć lat, jego nieślubnym synu, Maurycym Saskim. W 1730 roku, wkrótce po śmierci Ludwika Pocieja Agnieszka Emerencjana sprzedała Pilicę Marii z Wesslów Sobieskiej.
Z zapisków Ludwika:
Roku 1692 wziołem szlub na Śgo Stephana z JPanną Angelo Zahorowską Kasztelanko Wołyńsko teraźniejszo małżąko moją; zaraz y wesele było w Malowie na Wołyniu,z która potym miałem syna 1go Syna Leonarda. Ten w rok umarł, dwoie poroniła a ostatnio miałem Córkę która w ośm lat umarła z ospy w Witebsku przy Babce.
Roku 1707 d.22 Xbra umarła mia małżąka moja z domu Zacharowska Kasztelanka Wołyńska. Niech odpoczywa w chwale Niebieskiey! y potomstwo wszystkie z nio pomarło. Pochowana jest w Brześciu w kościele Oyców Bernardynów w kaplicy naszey.
Roku 1709. Niebawiąc po tey Wiktoryi tamże w Polszcze ożeniłem się. Brałem szlub z teraźniejszo małżąko moją Emercianno Warszycko Miecznikowo Koronno w Czestochowey y Oyców Paulinów. Xiądz Muszczyński Prowincyał dawał szlub in Assistentia Parochi z Dóbr Matki moiey Parzymiechi in Febr. tygodniem przed Zapusty; a zesmy byli natenczas exulanie od Szwedów z Litwy mieszkałem całe Zime przy Matce Matki moiey JP. Annie z Domu Jordanów Warszyckiey Miecznikowey Koronney w Ligocie która potym w krótce na Wiosnę będąc już od wesela naszego chorą po odjeździe naszym umarła. Pochowana od nas w Czestochowey.
[1709] W tey drodze do Brzyścia poroniła mi w Warszawie żona moja Iszą córkę,którą tylko okszczono;umarła - pochowano tamże w Warszawie u OO Paulinów
Roku 1710 urodziła się Córka moja Rozalija w Różance która niech rośnie Panu Bogu na Chwałę y ta umarła
Roku 1711 urodziła mi się córka moja Krystyna pod Maryampolem w Podolu na Kampany; ta w kilka niedziel pochowana w dobrach naszych Bukaczowcach
Roku 1713 urodziła mi się Córka w Terespolu Dnia Mca która nich rośnie na Chwałę Panu Bogu y ta w kilka lat umarła.
Roku 1716 dnia 4 Junij o godzinie wpół do wtórej po południu w Rożance urodziła mi się Córka przed pełnio. Imie dano Ewa Maryanna,która nich rośnie na Chwałę Bożą.
Roku 1719 urodziła mi się córka w Dreźnie Iis Diebus Julij; dano iey Imię...
Fotokopie portretów Ludwika Pocieja znajdują się w dziale "Piliczanie na obrazach"
Pieczęć Ludwika Pocieja z herbem Waga
Podpis Ludwika Pocieja
Ludwik Pociej w temacie Pilickie ślady:
Kościół pw.św.Ludwika we Włodawie