9 grudnia 2017. XIII Spotkania z Historia i Kulturą

Pilickie Aktualności » 9 grudnia 2017. XIII Spotkania z Historia i Kulturą

XIII Spotkania z Historia i Kulturą za nami. Zmieniła się nieco formuła organizacji tych imprez bo w dotychczasowych dwunastu spotkaniach jako współorganizator występowała Miejsko -Gminna Biblioteka Publiczna w Pilicy. Niedawno burmistrz Pilicy zmienił zakres działania tej instytucji i wyrzucił z niego wszelkie działania na rzecz promocji gminy dając w tej materii monopol gminnemu referatowi promocji. Wiem że brzmi to niedorzecznie ale taka jest rzeczywistość. Jak to się stało, że impreza odbyła się w sali biblioteki? Po prostu, członek Społecznego Zespołu Ratowania Pilickiej Kolegiaty, wiceprzewodniczący rady Miasta i Gminy Andrzej Grabowski z własnej kieszeni zapłacił za wynajęcie sali. Mamy co prawda dogadaną sprawę korzystania z sali w Domu Pielgrzyma u pilickich franciszkanów ale jest to pomieszczenie nieogrzewane więc w nowej roli zadebiutuje wiosną. Tak dzisiaj wyglądają pilickie realia w zakresie propagowania lokalnej historii i w zakresie ratowania miejscowych dóbr kultury. Na szczęście pasjonatów tu nie brakuje. Damy radę. Wróćmy do spotkania. Najlepszym komentarzem mieszkańców do tej wojenki jest frekwencja na spotkaniu. Pełna sala to znak, że Elżbieta z Pilczy ma tu swój wierny fan-klub. Spotkanie tworzył Mateusz Wojtylas, organista pilickiej fary, który wykonał utwór poświęcony Elżbiecie. Napisał o kilka lat temu na uroczystość nadania imienia królowej miejscowemu liceum, którego jest absolwentem. Nie sposób było przedstawić pełnych dziejów Elżbiety z Pilczy, na krótkim spotkaniu więc prelekcja poświęcona została: pokazaniu jak w Polsce obchodzono 600. rocznicę ślubu i koronacji Elżbiety z Pilczy, przedstawieniu odkryć archeologicznych związanych z jej życiem i zachęceniu do lektury książki. Urozmaiceniem części „gadanej” było odczytanie słynnego utworu Stanisława Ciołka „Satyra na małżeństwo Jagiełły z Elżbieta Granowską”, za które autor zapłacił stanowiskiem na królewskim dworze. Dziękuję tym, którzy poświęcili czas na przygotowanie i przedstawienie tego niełatwego tekstu: Małgosi Markiewicz, Zbyszkowi Bzdędze, Andrzejowi Fabjańskiemu i Andrzejowi Grabowskiemu.

Co dalej? Trwają prace nad przedstawieniem teatralnym poświęconym królowej. Powstaje ono w oparciu o tworzony od podstaw własny scenariusz. Przygotowywane jest przez zespół amatorski, którego członkowie nie tylko pracują zawodowo ale mają również jeszcze inne zainteresowania, więc premiera będzie miała miejsce dopiero na wiosnę. Sami musimy znaleźć środki finansowe na dekoracje i stroje. Nikt nam nie obiecywał, że bycie „gwiazdą” to tylko wywiady i fotki na ściance :) Na ukończeniu są „Dzieje Sławniowa”. To przykład na to jak bogata jest tutejsza historia. Historia jednej wsi będzie liczyła około 170 stron. To nie tylko efekt wieloletniego szperania po bibliotekach i archiwach. To również wynik wspaniałego odzewu mieszkańców na apel o udostępnienie zawartości domowych albumów i szuflad. Pojawiły się prawdziwe perełki – nigdy nie publikowane fotografie i wspomnienia. W kolejce czekają kolejne wsie pilickiej parafii: Dobra i Kocikowa. Potem przyjdzie czas na historię fary i wydawnictwa albumowe. Dochód ze sprzedaży wydawnictw zasili fundusze remontowe kolegiaty.

Podsumowanie roku jubileuszowego

W miejscowościach związanych z królowa Elżbietą z Pilczy odbywały się imprezy związane z jubileuszami 600. lecia jej ślubu i koronacji.

W Sanoku miała miejsce inscenizacja ślubu Elżbiety z Jagiełłą, który w tym mieście odbył się w 1417 roku w kościele pw. św.Michała. Przy okazji warto wiedzieć,że w 2012 roku podczas prac archeologicznych w Sanoku na placu św. Michała odkryto zarys tego średniowiecznego kościoła oraz ponad dwieście grobów datowanych od XV do XVIII stulecia. Kościół został zniszczony przez pożar w 1782 roku i w sześć lat później rozebrany. Miasto planuje wyeksponowanie części fundamentów. Na podstawie wyników badań zrekonstruowano wygląd kościoła.
W Sandomierzu również zainscenizowano ślub Elżbiety z Jagiełłą. Związek miasta z królową jest jedynie domniemany co nie przeszkodziło aby zorganizować piękną imprezę aby przyciągnąć turystów.
Łańcut. Muzeum-Zamek w Łańcucie zorganizowało 18 Wojewódzki Konkurs Plastyczny dla dzieci i młodzieży. Temat brzmiał: „Nasza królowa Elżbieta z Łańcuta”. Jak na zawołanie w lipcu 2017 r. podczas prac archeologicznych odkryto fundamenty pierwszego łańcuckiego zamku, który został zbudowany dla Pileckich. Archeolodzy zostali zaskoczeni ilością odkopanego materiału, zwłaszcza kafli i ceramiki. Pierwsza wiadomość o parafii pochodzi z 1349 r. Prawdopodobnie istniał tu wtedy kościół pw. św. Barbary. Ten pierwszy kościół, ufundowany przez Ottona z Pilczy, starostę ruskiego i wojewodę sandomierskiego, był budowlą drewnianą. Kościół pw. Św. Barbary pełnił również funkcję obronną będąc miejscem schronienia ludności w czasie najazdu Tatarów, Rusinów lub Wołochów. Do zabudowań parafialnych fary pod wezwaniem św. Barbary należał także budynek plebani. Kolejni Pileccy budują nową murowaną farę, do której w 1478 roku Otton Pilecki, wnuk Elżbiety Pileckiej, dobudowuje kaplicę pw. Najświętszej Dziewicy Marii i św. Agnieszki. W 1963 roku, w czasie przeprowadzania robót remontowych przy kościele odkryto dwa prostopadłe do głównej nawy ciągi fundamentów z kamienia ciosanego, wskazujące, że na nich musiały spoczywać potężne mury fary będącej jednym z elementów obronnych miasta.
Na koniec Pilica. Nie było tutaj żadnych uroczystości na szczeblu miasta i gminy. Okazja do promocji Pilicy i zamku w Smoleniu została po prostu przespana. Sytuację uratowali społecznicy, którzy na miarę swoich skromnych możliwości przypominali o rocznicy. Stowarzyszenie Ziemi Pilickiej zorganizowało wycieczkę do Sanoka podczas której przekazano proboszczowi tamtejszej parafii pw. Przemienienia Pańskiego płaskorzeźbę Adama Pieniążka pokazująca zamek Pilcza. Relacja z tej wizyty znalazła się w lokalnej gazecie parafialnej „Góra Przemienienia”. Królewska para zajrzała na pilickie Wianki. Szkolne uroczystości odbyły się w pilickim LO im.Królowej Elżbiety z Pilczy i w Szkole Podstawowej nr 1. Społeczny Komitet Ratowania Pilickiej Kolegiaty poświęcił, związanej z tym kościołem królowej, XIII Spotkania z Historia i Kulturą i wydał z tej okazji książkę.