Ks. Adam Błaszczyk

O Pilicy » Żyli wśród nas » Ludzie kościoła » Ks. Adam Błaszczyk

Urodził się 29 listopada 1892 w Pilicy. Ukończył gimnazjum w Pińczowie, a maturę zdał w gimnazjum w Radomiu. Wstąpił do Seminarium Duchownego w Kielcach. Studiował również w Akademii Duchownej w Petersburgu gdzie uzyskał tytuł doktora teologii. Po powrocie do Kielc, 13 czerwca 1907 r. przyjął święcenia kapłańskie i rozpoczął pracę duszpasterską. Został wikariuszem w parafii katedralnej. W 1913 roku objął swoje pierwsze probostwo -w Igołomi. Pełnił funkcję prezesa i wiceprezesa Związku Księży Diecezji Kieleckiej „Praca”, utworzonego 12 listopada 1918 roku z inicjatywy biskupa kieleckiego Augustyna Łosińskiego, Zadaniem Związku była działalność na rzecz zaangażowania się kapłanów również w życie społeczne. W 1917 roku został redaktorem naczelnym tygodnika społeczno-oświatowego Ojczyzna” i stworzył wokół niego narodowe środowisko polityczne. W 1918 roku objął prezesurę Wydawnictwa „Jedność”. Został prezesem reaktywowanego Towarzystwa Rolniczego, które miało za zadanie wspierać, pomagać i organizować rolników. Wchodz w skład Komitetu Chleb głodnym dzieciom. Działał w Komitecie Wojewódzkim Pomocy Polskiej Młodzieży Akademickiej. Przewodził kieleckiemu oddziałowi Towarzystwa Opieki nad Zwierzętami, wygłaszając tam prelekcje. W roku 1930 został proboszczem w parafii Słomniki. W kościele zbudował kaplicę Matki Boskiej Częstochowskiej. Prowadził tam Akcję Katolicką, zaangażował parafian w pomoc krajom misyjnym, zakładając Koło Papieskiego Dzieła Rozkrzewiania Wiary i organizując pierwszy w Polsce specjalny pochód misyjny. W kościele zbudował kaplicę Matki Boskiej Częstochowskiej.

Był członkiem okręgowego zarządu Związku Ludowo -Narodowego w Kielcach, zrzeszającego polityków prawicowych o poglądach narodowych, a także konserwatywnych i chadeckich. W latach 1919–1926 stronnictwo odnosiło sukcesy wyborcze, jednakże na skutek braku porozumienia z innymi ugrupowaniami nie mogło samo sprawować rządów. Po przewrocie majowym stopniowo traciło na znaczeniu na skutek represji ze strony obozu sanacyjnego. Kłopoty wewnętrzne i rozłamy doprowadziły w październiku 1928 do przekształcenia Związku Ludowo-Narodowego. Powstało wówczas Stronnictwo Narodowe, którego zadaniem było prowadzenie bieżącej działalności politycznej Narodowej Demokracji. Głównym celem programowym stronnictwa była budowa katolickiego państwa narodu polskiego Partia opowiadała się za hierarchiczną organizacją społeczeństwa oraz przekształceniem ustroju politycznego, zwiększając rolę elity narodowej w państwie. Ks. Błaszczyk należał do ścisłego kierownictwa Stronnictwa Narodowego w powiecie kieleckim, sprawując pieczę nad organizacją i pracą sekretariatu partyjnego.

Wybory parlamanetarne w 1930 r. były wyborami przedterminowymi, spowodowanymi rozwiązaniem parlamentu II kadencji przez prezydenta Ignacego Mościckiego. Poprzednie wybory parlamentarne w 1928 dały zwycięstwo Piłsudskiemu i jego BBWR, lecz przyniosły jedynie względną większości parlamentar – 125 mandatów, podczas gdy większość bezwzględna wynosiła 223 posłów. Siedem partii opozycyjnych zdobyło w sumie aż 213 mandatów w Sejmie a ugrupowania mniejszości narodowych i komunistów oraz posłów z list lokalnych – 96 mandatów i brakowało im do większości parlamentarnej tylko 10 mandatów poselskich. Z racji ogromnych różnic ideowych i programowych opozycja nie była jednak w stanie zjednoczyć się. Rząd obawiał się, że nie przeprowadzi zmiany konstytucji zakładajcych ograniczenia władzy ustawodawczej na rzecz znacznego wzmocnienia władzy wykonawczej. Po przewrocie majowym: [...] Obok Rządu i ponad nim władza najwyższa w Państwie należy do Marszałka Józefa Piłsudskiego. Nie jest to władza przewidziana lub moŜliwa do przewidzenia w Konstytucji. Wynika z zasług Józefa Piłsudskiego dla Rzeczypospolitej i przewrotu majowego. Przewrót majowy jako specyficzne, ale powszechnie uznane zjawisko polskiego prawa konstytucyjnego, nie da się podciągnąć pod żaden istniejący artykuł Konstytucji, ale jako stan faktyczny stanowi odrębne źródło praw nieograniczonych marszałka Piłsudskiego […] Zgodnie z tym rozumowaniem po przewrocie istniały w Polsce dwa źródła prawa: Konstytucja i Piłsudski. Naród wyraził swoją wolę w niedoskonałej Konstytucji a władzę przekazał Piłsudskiemu przez uznanie przewrotu majowego. Rząd formalnie był powoływany przez prezydenta i formalnie odpowiadał przed sejmem. Faktycznie powoływany był przez Piłsudskiego i tylko przed nim odpowiadał. Władza obawiała się utraty władzy w obliczu powolnego konsolidowania się opozycji w Sejmie. Decyzja o przyspieszonych wyborach została podjęta na wniosek Józefa Piłsudskiego przy aprobacie kierownictwa jego środowiska politycznego -Bezpartyjnego Bloku Współpracy z Rządem. Opozycja przystąpiła do wyborów w 1930 na trzech oddzielnych listach:

  • Lista Narodowa (Stronnictwo Narodowe),
  • Katolicki Blok Ludowy (PSChD),
  • Związek Obrony Prawa i Wolności Ludu Stronnictw Centrolewu (koalicja wyborcza pięciu pozostałych partii opozycyjnych).

W trakcie kampanii wyborczej ze strony rządowej doszło do wielu nadużyć formalnych i zakłócania akcji ugrupowań opozycyjnych. Głównym ich przykładem był brak rejestracji przez Komisje wyborcze odrzuciły21 list opozycyjnych, w tym Listę Narodową w 4 okręgach. Lista BBWR została zarejestrowana we wszystkich 64 okręgach wyborczych. Na dwa miesiące przed wyborami rząd, pod zarzutem wywoływania zamieszek, aresztował 12 przywódców opozycyjnego Centrolewu (PPS, Stronnictwo Chłopskie, PSL „Piast”, PSL „Wyzwolenie”, Narodowa Partia Robotnicza), 3 posłów centroprawicy z Chrześcijańskiej Demokracji i Narodowej Demokracji oraz 5 ukraińskich posłów UNDO i osadził ich w twierdzy w Brześciu. Aresztowań dokonano na polecenie ministra spraw wewnętrznych, bez nakazu sądowego. Rządowy komunikat „wyjaśniał”, że przyczyną aresztowań były nagromadzone przez cały okres ubiegłej kadencji sejmowej przestępstwa natury kryminalnej (kradzieże, oszustwa, przywłaszczenia) i politycznej (strzelanie do policji, nawoływania do gwałtów i nieposłuszeństwa władzom, wystąpienia antypaństwowe). Sfingowano również rzekomy zamach na Piłsudskiego, by umocnić jego legendę. Celem aresztowań było dążenie do pozbawienia opozycji przywódców na czas wyborów i wzbudzenie niechęci wyborców do nich i sterroryzowanie społeczeństwa. W okresie akcji przedwyborczej liczba aresztowanych posłów i senatorów wzrosła do 84 osób. Uwięzionych polityków zwolniono za kaucją po zakończeniu wyborów. Po procesie, nazwanym w procesem brzeskim, w którym sądzono jedenastu podsądnych, zapadło dziesięć wyroków skazujących, utrzymanych w drugiej instancji. Pięciu skazanych odmówiło podporządkowania się wykonaniu kary, udając się na emigrację. Ścigano ich listem gończym. W wyborach w okręgu nr 20 listę nr 4 (Stronnictwa Narodowego) otwierał ks.Błaszczyk. Przywiązywał on dużą wagę do osiągnięcia sukcesu wyborczego przez partię, którą reprezentował, dlatego urządzał zebrania przedwyborcze w podkieleckich wsiach w celu zachęcenia sympatyków i mężów zaufania SN do wytężonej pracy. Ze względu na możliwe represje ze strony władz sanacyjnych akcja agitacyjna prowadzona była głównie na plebaniach. Prowadził szkolenia w zakresie prawa wyborczego, ordynacji wyborczej oraz obowiązkówki mężów zaufania. Podkreślał nieudolność rządu w przeciwdziałaniu skutkom kryzysu gospodarczego, w szczególności brak rynków zbytu za granicą na polskie towary. Zarzucał politykom sanacyjnym areligijność i niekierowanie się w życiu codziennym i politycznym nauką Kościoła. Za zbędną uważał krytykę marszałka Piłsudskiego czy prezydenta Mościckiego ze względu na ryzyko narażenia się na poważne zarzuty prawne i związane z tym konsekwencje. Na zamkniętych zebraniach wyborczych próbował przekonać zebranych, że Piłsudskijest ateistą i sprawuje swe rządy na rzecz masonów i Żydów, więc jest wrogiem kościoła katolickiego. Wspomniał również o twierdzy brzeskiej, w której znęcano się nad przeciwnikami politycznymi. Sugerował, że rząd sanacyjny miał być skłonny do dokonania rewizji zachodnich granic Polski na korzyść Niemiec.Być może nawiązywał w tej opinii do z Niemcami. Na podstawie tzw. umowy likwidacyjnej z 31 października 1929 r. rząd polski zrzekł się prawa przymusowego pierwokupu niemieckich osad utworzonych przez pruską Komisję Kolonizacyjną z ziem zabranych Polakom, a także ziem obywateli niemieckich mieszkających w Polsce. Umowa rzeczywiście była korzystniejsza dla Niemiec.W dniu wyborów, 16 listopada 1930, większość księży diecezji namawiała wyborców do głosowania na SN, wykorzystując do tego celu ambonę. Duchowni tego dnia zamiast kazania propagowali SN jako jedyną partię broniącą katolicyzmu w Polsce. Wynik wyborów:

  • Bezpartyjny Blok Współpracy z Rządem -249 mandatów
  • Koalicja Centrolew -79 mandatów
  • Stronnictwo Narodowe -63 mandaty
  • Polskie Stronnictwo Chrześcijańskiej Demokracji -14 mandatów
  • mniejszości narodowe -33 mandaty
  • inni -6 mandatów

spowodowały przejście grupy rządzącej do polityki dyktatury. Ks. Błaszczyk był posłem z ramienia Stronnictwa Narodowego do 1935 r. Skupiał się na pracy organizacyjnej i spotkaniach z wyborcami, urządzał liczne wiece a niewielką wagę przykładał do pracy w Sejmie. O pracy w parlamencie stwierdził: wybory były już tylko farsą, a posłowie zastraszonymi marionetkami. Po zakończonej kadencji w liście do biskupa ordynariusza uznał, iż obowiązki katolickie mógł wypełnić najlepiej w Klubie Narodowym, który zasadniczo stał na platformie katolickiej, utrzymać orjentację katolicką i dbać, by sprawy katolickie były przez ten Klub należycie rozumiane i w Parlamencie bronione. 20 stycznia 1939 r. objął urząd proboszcza parafii św. Wojciecha w Kielcach, który sprawował do 1944 roku, kiedy z powodu choroby zrezygnował. Zmarł 6 stycznia 1946 roku w Domu Księży Emerytów w Kielcach. Pochowany został na Cmentarzu Starym w Kielcach. Grupa Rekonstrukcji Historycznej im. por Stanisława Grabdy ps. Bem przeprowadziła w 2019 r. rekonstrukcję płyty nagrobnej.