Pilickie ślady w Paryżu

Urodzona około 1690 r. Agnieszka Emerencjanna z Warszyckich była córką Stanisława Warszyckiego, prawnuczką słynnego kasztelana, również noszącego imię Stanisław. W roku 1706 dobra pilickie przeszły na nią, jej matkę -Annę z Zakliczyna i siostrę – Annę. W 1709 roku Emerencjanna została właścicielką Pilicy, otrzymując ją w wianie przy ślubie z Ludwikiem Konstantym Pociejem. Po ślubie oddała dobra pilickie w dzierżawę Stanisławowi Mężykowi. Przebywała głównie w Dreźnie. Była metresą Augusta II Sasa i być może matką nieślubnej córki władcy, owdowiała w 1730 roku. Hetman umarł w styczniu, żona jego już we wrześniu w Warszawie powtórne śluby zawarła. Sprzedawała wszystkie dobra swoje w Polsce królewiczowej Konstancii [Marii z Wesslów Sobieskiej ] i chciała wynieść się do Saxonii z drugim mężem swoim[Josephem Alexandre de Montmorency], który był w służbie u Augusta. Z chlubą powtarzała, że ród Montmorensych starożytnością przechodzi wojny krzyżowe. I jakże się tym rodem pyszniła! Jak pyszniła! We francuskim archiwum narodowym znajduje się spisany 23 września 1730 dokument Contrat de mariage d’Émérentienne de Warszycki, palatine de Vilna..., avec Alexandre-Joseph, comte de Montmorency de Bours (...) czyli kontrakt małżeński spisany pomiędzy Emerencjanna a Josephem Alexandre de Montmorency, hrabią de Montmorency Bours. Kuryer Polski donosił w roku 1730:Z Warszawy 27 września. W Przeszłą niedzielę Pociejowa wojewodzina wileńska, wdowa, zaślubiła grafa de Mont-Morantż. Ona zamierza sprzedać dobra swoje w Polsce, które chce nabyć królewicowa.

Joseph Alexandre de Montmorency był synem Daniela de Montmorency (†1708) i Marie de Lescar (†1699). Drugą żoną Daniela i macochą Josepha Alexandre była Charlotte Le Ver, którą poślubił 30 grudnia 1699 r. Od 1716 r. Joseph Alexandre nosił tytuł rycerza Ordres Royaux Notre-Dame du Mont-Carmel et Militaires et Hospitaliers de Saint-Lazare de Jérusalem Réunis (Połączone Zakony Królewskie, Rycerskie i Szpitalne Najświętszej Marii Panny z Góry Karmel i św. Łazarza z Jerozolimy). Do końca francuskiej monarchii 1792 połączone zakony utrzymywały kilkaset szpitali i wojskowych lazaretów na terenie całego francuskiego dominium. W 1723 r. Joseph Alexandre został kapitanem pułku piechoty Burbonów. Był również oboźnym kawalerii. Od sierpnia 1727 r. służył na dworze Augusta II, króla polskiego, gdzie był dowódcą gwardii konnej i generałem-porucznikiem armii Saksonii. Był sekundantem Friedricha Vitzthum (zwanego również Vicedom) von Eckstädt, saskiego dyplomaty i urzędnika dworskiego, faworyta Augusta II Mocnego kiedy ten, 13 kwietnia 1726 w Nadarzynie, zginął w pojedynku, z ręki hrabiego St. Gilles'a.

Kuryer Polski w roku 1731 informował: Z Warszawy 14 lutego. Mowa, że jutro odjeżdża Mont Morange (wdowa po Pocieju), która cedowała starostwo puńskie i stokliskie Sapiesze..., wojewodzicowi podlaskiemu a szereźewskie -- Flemmingowi pułkownikowi gwardii litewskiej. W 1736 roku Emerencjanna, wraz z mężem, została wpisana do powstałego wówczas bractwa św. Marii Magdaleny w Kromołowie. W 1752 roku jej mąż kupił w Paryżu budynek, zwany dzisiaj Hôtel de Montmorency-Bours lub Petit Hôtel de Montmorency, położony w paryskiej 6. dzielnicy, pod numerem 85 przy rue du Cherches-Midi, na rogu rue Jean Ferrandi. Budynek ten powstał w 1743 roku przez połączenie kilku domów, co tłumaczy nieregularność jego elewacji. Nabywca zmarł w 1751 roku. Data śmierci Emerencjanny nie jest znana. Jej testament jest datowany 23 października 1762. Hôtel de Montmorency-Bours należy dzisiaj do Musée Hébert, będącego filią paryskiego Muzeum Orsay. Musée Hébert to muzeum państwowe założone w 1978 roku. Poświęcone jest twórczości Antoine'a Ernesta Augusta Héberta (1817-1908), wybitnego francuskiego malarza drugiej połowy XIX wieku. Hébert (ur. 3 listopada 1817 – zm. 5 grudnia 1908) był synem notariusza z Grenoble. W 1835 r. Przeniósł się do Paryża, aby studiować prawo. Równocześnie pobierał lekcje plastyki w warsztatach rzeźbiarza Davida d'Angersa oraz malarza historycznego Paula Delaroche. Był jednak w większości artystą samoukiem. W wieku 22 lat odniósł sukces malując w Salonie Paryskim. Académie des Beaux-Arts przyznała mu w 1839 roku Prix de Rome za biblijną kompozycję Le cup en prison ( Kielich Józefa w worku Benjamina). Nagrodą było stypendium i pobyt naukowy w Willi Medici w Rzymie. Jego obraz Mal'aria wisi obecnie w Musée d'Orsay w Paryżu. Przedstawia rodzinę włoskich chłopów uciekających na tratwie przed epidemią, scenę inspirowaną wydarzeniami, których Hébert był świadkiem we Włoszech.

Hotel Montmorency w roku 1917

 Hotel Montmorency -widok obecny

Obraz Heberta "Malaria"