Skarbiec wawelski w naszych rękach!

Powstanie Skarbca Koronnego, przechowującego oznaki władzy monarszej wiąże się z koronacją Bolesława Chrobrego w Gnieźnie w 1025 r. Sprawione wówczas insygnia, używane przez kolejnych władców, nie zachowały się. Władysław I Łokietek przyjmując koronę w katedrze krakowskiej w 1320 r., dokonał trwałego przeniesienia obrzędu koronacyjnego do Krakowa. Przywiezione z Gniezna insygnia przechowywano w zamku wawelskim, z czasem dołączając do nich kolejne korony i klejnoty. Z początkami polskiej państwowości wiąże się przechowywana w katedrze na Wawelu włócznia św. Maurycego, kopia Świętej Lancy Cesarskiej, ofiarowana na zjeździe gnieźnieńskim, wraz z cząstką gwoździa z Krzyża Pańskiego, księciu Bolesławowi Chrobremu przez cesarza Ottona III. Do naszych czasów zachował się jedynie grot włóczni

Za panowania Władysława Jagiełły, we wrześniu 1393 r. w rachunkach podskarbiego Hinczki z Roszkowic, który podskarbimbył wówczas od trzech miesięcy, odnotowano wydatek na przystosowanie domu Ottona z Pilczy i przeniesienie do niego skarbca wawelskiego skarbca. Item fabro, qui reformabat seras in domo Ottonis, in qua tunc vicethesaurarius equitans in Lamburgam necessaria multa dni Regis reposuerat. Jako powód przenosinpodano wyjazd podskarbiego Hinczki do Lwowa, gdzie przebywałkról. Otto z Pilczy nie żył już wówczas.Według jednych źródeł zmarł w roku 1384, w innych można spotkać nieprecyzyjną informację, że miało to miejsce przed 9 września 1386 r.Nadal jednak widocznie używano potocznej nazwy „dom Ottona z Pilczy” chociaż zapewne był on wówczas w ręku wdowy po nim - Jadwigi z Melsztyna (zmarła po roku 1404). Hinczka istotnie wkrótce wyjechał do władcy, jednak wyjazd podskarbiego z Krakowa nie może być logicznym wytłumaczeniem dla tak radyklalnego działania jak przenoszenia całego skarbu koronnego. Późniejsze wyjazdy Hinczki z Krakowa nie miały takich konsekwencji. Sprawa przeprowadzki pojawiła się ponownie w listopadzie, kiedy przeniesiono skarbiec z domu Ottona do domu Mikołaja Kuli ze Skroniowa, ówczesnego wielkorządcy krakowskiego. W notatce dotyczącej drugich przenosin zaznaczono wydatki na naprawę domu Kuli. Oswald Balzer w opracowaniu Skarbiec i Archiwum Koronne w dobie przedjagiellońskiej (1907) stawia hipotezę, że przyczyną przenosin była zmiana opiekuna insygniów, które spod kurateli kościoła przeszły pod opiekę urzędnika świeckiego. Możliwe, że były w tym czasie odnawiane pomieszczenia skarbowe na zamku, nie ma jednak po tym żadnego śladu w dokumentach. Janusz Kurtyka podaje, żedom Ottona stał prawdopodobnie na wschodnim końcu ulicy Poselskiej. Lokalizacja domu Mikołaja Kuli nie jest znana, wiadomo jedynie, że mieścił się on w Krakowie. Dom Ottona przy ulicy Poselskiej nie musiał być jedynym budynkiem w Krakowie będącym w jego rękach. Być może domy Ottona i Kuli stały na Wawelu bowiem wynoszenie skarbca poza mury zamku nie wydaje się dobrym rozwiązaniem. Zwłaszcza w przypadku Kuli jego wielkorządztwo krakowskie sugerowałoby, że posiadał siedzibę na dziedzińcu wawelskim. Wdowa po Ottonie była matka chrzestną władcy więc i w tym przypadku pozostawienie w jej rękach budynku na terenie Wawelu nie było czymś zaskakującym. Przeniesienie skarbca z powrotem na zamek krakowski odbyło się przed 16 czerwca 1394 roku, kiedy odnotowano, że insygnia znajdują się na Wawelu.

Dzisiejsza ulica Poselska była graniczną pierzeją osady Okół, która ukształtowała się przy osi dzisiejszej ulicy Grodzkiej, wokół placu targowego położonego u stóp kościoła św. Andrzeja a jej granice pokrywały się mniej więcej z późniejszym przebiegiem murów obronnych Krakowa. Było to podgrodzie obwarowane umocnieniami drewniano-ziemnymi. Jego osiami były ulice Grodzka i Kanonicza wzdłuż dzisiejszej ulicy Grodzkiej od Placu Marii Magdaleny do ulicy Poselskiej. Okół, najprawdopodobniej posiadał ratusz oraz drewniane hale w których odbywał się handel suknem czyli sukiennice. Znajdowały się tu również: domy mieszkalne, kościoły, dworki, zakłady rzemieślnicze i handlowe. W późniejszym okresie wschodni skraj Okołu był zabezpieczony budowlami  murowanymi. Oprócz obwarowań rolę obronną pełniły naturalne przeszkody w postaci, cieków, rzek i stawów oraz mokradeł. Być może ok.1321 r. Okół uzyskał prawa miejskie. Z roku 1338 pochodzi wzmianka z o Nova Civitas in Okol.Około połowy XIV w. został włączony bezpośrednio do Krakowa, a jego północna granica przebiegała w rejonie dzisiejszej ulicy Poselskiej. Za ostateczną likwidację Okołu uznaje się rok 1401, kiedy to król Władysław Jagiełło przesunął granice miasta i zezwolił na budowę Gramy Grodzkiej u stóp Wawelu.

Obecnie ulica składa się z dwóch części, tak też było od wczesnego średniowiecza, lecz nigdy jej nie uznawano za jednolity ciąg komunikacyjny. Zakrzywiona część, prowadząca od ulicy Dominikańskiej do ulicy Grodzkiej nazywana była ulicą świętego Piotra lub Zaułkiem świętego Piotra. W latach czterdziestych XVII stulecia, kiedy niewielki, kościółek pw. pierwszego apostoła niszczał a dominantą sakralną stał się kościół świętego Józefa, zmieniono patrona ulicy. Odcinek prowadzący od ulicy Grodzkiej do murów miejskich, a obecnie do Plant, określano mianem ulicy Poselskiej lub Legackiej. Nazwa ta pochodzi od siedziby nuncjusza apostolskiego, który miał siedzibę w domu pod numerem 9. Urząd nuncjusza papieskiego otrzymał stały charakter dopiero w 1521 roku ale nazwa platea Legati pojawiła się już w XIV w., Administracyjnie, ulica została scalona w 1881 roku. Zachowało się nieco śladów pamietajacych czasy „domu Ottona”:

Dom nr 7. Pierwszym właścicielem działki był kanonik krakowski i archidiakon gnieźnieński- Jan z Hebdowa. Wzniósł on, około 1400 roku, murowany dom. Ostatnia większa przebudowa miała miejsce w początku XIX wieku.

Dom nr 9. W domu tym mieszkał legat papieski, czyli wysłannik Watykanu, przez co wschodni odcinek, przez długi czas nazywano Legacką, później Poselską.

Dom nr 10.W XIV w. dom był własnością kapitulną, a od 1385 roku biskupa Jana Grota. Na początku XIX wieku własność biskupia, przeszła w ręce prywatne. Obecnie jest to część Urzędu Miasta Kraków.

Dom nr 15. Pierwszy budynek stanął w 1393 roku z inicjatywy kupca Petro Geymana. Później przeszedł na własność księży mansjonarzy katedralnych. Od końca XVIII wieku przeszedł w ręce prywatne. Przebudowany na przełomie XIX i XX wieku.

Dom nr 16. Poselska 16/Grodzka 37. Kamienica Pipanowska. Budynek pochodzi z końca XIV wieku, na jego fundamentach powstawały późniejsze kamienice.

Dom nr 17. W 1393 roku murowany dom postawiony został przez Gethkonisa. Kilkakrotnie przebudowywany, do XVIII wieku stanowił własność kościelną w rękach wikariuszy katedralnych. Od tamtej pory znajduje się w rękach prywatnych.

Dom nr 18. Poselska 18/ Grodzka 38. Pod kamienicą znajdują się relikty fundamentów dawnego kościoła pod wezwanie świętego Piotra, postawionego na przełomie wieków XI i XII. Stanowił on północną krawędź placu targowego Okołu. Po pożarze w 1455 r. został przekazany, pod opiekę, kapitule katedralnej. W późniejszych wiekach określany był mianem kaplicy pod wezwaniem świętego Piotra. W ostatniej ćwierci XVIII wieku został uznany za opuszczony, w 1786 r. eksekrowany w 1786 i przebudowany na cele świeckie.

Leon Wyczółkowski jest autorem cyklu pasteli Skarbiec wawelski. Na jednym z nich przedstawił Włócznię Świętego Maurycego (pośrodku) oraz miecz koronacyjny Augusta III (z lewej) i miecz Zygmunta Augusta.

ul.Poselska